ایہہ جدید اِسلامی نویں سرے دی تحریک اِسلام نوں ایہدے قدیم مقام لئی تازہ دم تے اک واری فیر تازہ قوت بخشن دی قابلیت کا دعویٰ کر رہی اے۔ ایس نوں “اخیری زمانیاں” وچ لیاون لئی وی پابند کیتا گیا اے جیدے راہیں سارے لوک اِسلام نال جُڑ جاندے نیں تے اطاعت تے فرمانبرداری وچ لیائے جاندے نیں ۔ ایہہ گروہ ، جیدے نال دوجے صوفی عارفانہ دھرم شامل نیں ، اجہے تاریخی دور نوں مرتب کرن دی کوشش کر چُکے نیں جنہوں پورے جگ لئی اِسلام دی روشن خیالی نوں لیاونا سی جیدی راہنمائی ایناں کجھ گروہواں نیں نو مسلماں نوں حاصل کرن لئی مشنری طریقہ کار اپناندے ہوئی کرنی سی ۔
ایہدےبانی مرزا غلام احمد مسیحیت لئی مخالف تبلیغی جواب دے طور تے ایس تحریک دا ہر اول دستہ ہندے وکھالی دیندے نیں ایہہ قیاس کر دے ہوئے کہ مسیحی حلقہ اثرودھن دی وجہ نال اِسلام زوال پذیر ہو گیا سی جیدےبدلے وچ ایہہ وجہ سی کہ کیوں اوہنے اِسلامی تعلیم دے بارے گھٹ بنیادی یا آزاد خیالی نظریہ دا انتخاب کیتا ۔ ایہدے مطابق ایہہ شاید اینج سی کہ محمد ، یسوع ، مہندی اور ایتھوں تک کہ کرشنا دے ظہور نوں مزید ارتقائی اِسلامی نظریہ نال حاصل کرن لئی اجہے مذہبی دعوے کیتے ۔ بہر حال مینوں پک نئیں اے کہ کیویں اوہنوں متحد ، ہندواں ، سکھاں ، مسلماناں تے مسیحیاں نوں قائل کرنا سی ایہہ قیاس کر دے ہوئے ایہہ فرقے اپنے نظریات وچ تجرد پسند نیں تے دوجے دھرماں نال ملے ہوئے نیں ایہدے نال ال وہ ایناں کجھ دھرماں دی شکل و صورت نوں مرکزِ نگاہ بناوندا ہویا وکھالی دیندا اے ۔ ایہہ خوشنما وکھالی دیندا اے کہ ایہہ گروہ بنیادی طور تے ہدف سن ایہہ قیاس کر دے ہوئے کہ اوہدے جغرافیائی طور تے دتی ہوئی تھاں دے ویلے تے ایہہ اوہدا محدود جہیا اثر سی ۔
مزید ایہہ کہ جیویں ویلا ترقی کر دا گیا اوہدا کردار یا پچھان پیشگی وکھالی دیون لگ پئی جیہڑی کہ پہلوں اوہنے اپنے آپ کا ایمان دی تجدید کرن والے دے طور تے ویکھیا یاں مجادید تے فیر کجھ چِر مگروں اُوہنے اپنے آپ کو مسیحا یا مہندی ہوون دے طور تے دعویٰ کر دتا جہنے آخر کا ر اوہدے ایس خود کیتے ہوئے دعوے نوں اک نبی ہوون دی راہ وکھائی ۔ ہن لاہور احمدیہ گروپ اوہدے نبی ہوون دے ایس دعوے نوں رد کر چُکے ہیں ، شاید اذیت د ی وجہ توں ، اینج بیان کر دے ہوئے کہ مرزا غلام احمد دیاں گلاں نوں استعاراتی سمجھ وچ بیان کرن دا اراہ سی پر ایناں دی بنیاد اوہدے عملاں تے گلاں اُتے اے ایس تے ایمان رکھنا یک رنگ اے جیویں کہ احمدیہ مسلم کمیونٹی کر دی اے یاں قادیانی کر دے نیں کہ اوہنے اپنے آپ کو درحقیقت ایک نبی دے طور تے ویکھیا جیہڑا کہ آرتھو ڈوکس اِسلام نال اصل مسئلہ اے جیہڑے کے حضرت محمد د ی آخری نبی ہوو ن دے طور تے پچھان کر دے نیں ۔ مرزا غُلام احمد دا نزاع ایہہ بیان کرن وچ سی کہ محمد دا نبی ہونا اوہدے قانون وچ آخری سی اوہنوں اک شرعی نبی دے طور تے اثر نوں لیندے ہوئے اوہد ے اُتے نظر ثانی کرن یا رد و بدل کرن دے نظریات دی بنیاد تے قرآن دے متعلق غُلام احمد دی حمایت کرنا سی میرا یقین ہے کہ اوہدا ” نویں کتاب یا شریعت نوں شکل نہ دینا” اوہدے مقام نوں سوال کرن دے قابل بناوندا اے ۔ اوہدے رتبے دی اہمیت اُتے ہور زور پاون لئی اوہ کسے نوں کافر یا بے ایمان دے طور تے نامزد کرن لئی بوہت حد تک گیا جہنے اوہدے نبی ہوون نوں قبول نہ کیتا جیدے وچ اوہ مزاحیہ طور تے ایہہ وی بیا ن کر دا اے کہ جے کوئی کسے ہور نوں کافر قیاس کر دا اے جد کہ اوہ خود آپ اے جیہڑی کہ اپنی تکمیل آپ سی جدوں اوہنے اپنی وڈھی کُڑی دے اوہدے نال ویاہ نہ کرن لئی مرزا احمد بیگ دا کافر دے طو ر تے اعلان کیتا ۔
اوہنے اپنے نظریاتی نقطیاں اُتے اللہ توں الہیٰ مکاشفے دا دعویٰ وی کیتا پر حقیقت وچ اوہ انڈیا دے ایک ہور ریفارمر سید احمد خان توں متاثر ہویا سی جیدے وچ اجہے نظریات شامل سن جیویں یسوع دا فطرتی موت مرنا تے قلم دے جہاد نوں بدلدے ہوئے تلوار دے جہاد نوں رکھنا تے ایسے لئی اوہدے کجھ دعوےاُدھار لیے گئے سن تے ایس تحریک لئی اصل نئیں سن ۔ سید احمد خان توں اختیار کیتے گئے ایہہ نظریات نیں جہادی خیا ل دے روایتی اِسلامی نظریات نوں چیلنج کر دتا جیویں کہ ایس نوں پاک جنگ لئی یا کافراں دے خلاف لغوی لڑائی لئی لاگو کیتا جاندا اے جیہڑا کہ بدلے وچ درحقیقت قرآن دی تعلیمات اُتے حملہ دے نال محمد دے اعمال اُتے سوال اُٹھانا اے جیہڑے کہ اوہدی فوجی جنگاں دے بارے ہمیشہ حفاظت والے نئیں سن ۔ جہاد دا تصور جیہڑا کہ اچھائی تے بُرائی دے وچکائے جدو جہد کرن دے طور تے ہُندا اے ایہہ تاریخی اِسلام لئی بوہت سوکھا تے اودھم مچاون والا اے ۔ جہاد دونواں اندرونی تےر وحانی مصروفیت نوں رکھن دے نال نال بیرونی مادی آشکار ہ کرن نوں وی رکھدا اے تے جدوں تُسی ایس فلسفہ دے خارجی الجھاو نوں کافر دے آسیب نال دُشمن نال لڑائی کرن دے طور تے رکھدے ہوئے فیر ایہدے باہمی تعلق نوں اِلامی دھرم دی پیش روی دے نال دوجیاں نوں مغلوب کرن دے طو ر تے ویکھنا اوکھا نہیں ہووے گا ۔ لہذا تلوار دی بجائے قلم یا مونہہ نال دُشمن نال لڑائی کرنا ایس ترمیمی نظریہ لئی کجھ بے مثال اے تے تاریخی اِسلامی قدراں یاں تعلیماں نوں نمائندگی نئیں کر دا ۔ ایس تحریک دے دفاع وچ میں اِسلام لئی ایس غیر تشدد یا غیر متحرک اپروچ نوں لین دی ایس حالت نال پورے دل توں متفق ہاں بھانویں ایہہ ایناں نویاں تعلیماں تے ایمان نو ں اختیار کرن وچ آرتھوڈکسی دی سچی تصویر نئیں اے جیہڑی کہ ایس دھرم نوں روایتی مسلماناں وچ بوہت لڑائی جھگڑے والا بنا دیند ا اے ۔ اِسلام جگ د ے راج نوں حاصل کردے ہوئے فتح دی حالت نوں لے چُکیا اے تے جے لوکاں نوں جبری طور تے ایذار سانیاں دے بوہت سارے طریقیاں نال نو مسلم بناوندے ہوئے لوکاں نوں اطاعت وچ لیاون لئی تلوار ورتن دی لوڑ پئی تاں جو اِسلامی راج نوں پکا کیتا جاوے تے اوہناں نیں اینج وی کیتا تے ایس طریقے نوں بوہت ساریاں مغلوب مسلم قوماں وچ اج وی کیتا جاندا اے ۔ میں اِسلام وچ ایک ظُلم بارے ایک ہور پوسٹ بارے لکھ چُکیا ہاں جیہڑا کہ جہاد یا پاک جنگ دے حصے دے طور تے اِسلام دے ظُلم و تشدد دی حمایت کردے ہوئے کردار دی تصدیق کردا اے ۔
اسلام کا عورت کے بارے میں نظریہ
احمدیہ مسلم جمعیت دے رُتبہ دے برعکس میں ایس تو ں وی غیر متفق ہاں کہ اِسلام سب کجھ ہوون دے طور تے اپنی کمیونٹی دے فلسفے نال فیر مرتب کیتا جا سکدا اے ۔ تُسی کیویں اوس شے نوں فیر تو ں حاصل کر سکدے او جیہڑی کہ شروع ہُندے ای گواچ گئی سی ؟ اصلاح دا مطلب اصل مقام لئی ایمانی نظام دی تجدید کرنا جیہڑا کہ قرآن دیاں ختم کیتیاں آیتاں لئی چیلنج اے جیہڑیاں کہ فوجی جہاد و چ مدد کر دیاں نیں ۔ ایسے پاروں ایناں الہای یاں تحقیق شُدہ قرآنی حوالیاں نوں جہناں نوں اللہ دی مرضی دی نمائندگی تے کامل نمونہ آکھیا گیا اے اوہناں نوں حدوں ودھ لکھنا یاں بدلنا کُفر ہوون دے طور تے وکھالی دیوے گا ۔غالب مسلماناں دا کائناتی نظریہ ایہہ وے کہ قرآن نوں کسے ہور نظر ثانی لئی رد و بدل نئیں کیتا گیا تے ایہدی تبدیلی دے ایس وسیع نظریہ نوں لین لئی قرآن دا محض ایک نقطہ ایمان دا کھُلم کھلا انتقام لینا اے تے سارے قرآن نوں سوال لئی بُلانا اے ۔ بہر کیف جے قرآن اپنے پہلے ظُلم دے نمونے نوں قیاس کر دے ہوئے منسو خ کیتا جا سکتا اے ، تے فیر کیہڑا اختیار کسے لئی محمد دے نبی ہوون دے انجام لئی سوال کر دا اے یا نواں مکاشفہ لین لئی اللہ نال براہ راست تعلق نوں قائم کر دا اے جیہڑا کہ ایک وار ی فیر مرزا غُلام احمد دے نبی ہوون دے مقام دی تصدیق کر دا اے ؟ سلامتی حاصل کرن دے تصور دےمتعلق و ی ، جے قرآن دیاں آیتاں نوں واپس غیر ظُلم والی حالت وچ منسوخ کیتا جا سکدا اے تے فیر کیہڑی شے ضمانت دیندی اے کہ ایہہ ایہدی ظُلمانہ فطرت دی واپسی وچ اک ہور منسوخی کرن نوں نئیں جھیلے گی خاص طور تے جے دُنیا اِسلامی اصول دے مطابق نئیں ہندی ؟
ایتھوں تک کہ اِس گروہ دیاں محدود اصلاحات وچ ایہہ بالکل ایس شے نوں ضروری قرار نئیں دیندا کہ ایس تحریک دا کلُ یا کائناتی نظریہ دُنیا دے مذہبی پیش منظر نوں بدلدے ہوئے حاصل کیتا جاوے گا یا محسوس کیتا جاوے گا ، کلے اِسلام نوں ای کُشادہ رہن دیو ۔ مزید ایہہ کہ عشر لئی ایس تحریک دیا ں توقعات ودھ رہیاں نیں تے سلامتی نوں چیلنج کیتا گا اے کیوں جے گزشتہ صدی خون نال بھری ہوئی سی جیدے وچ اِسلامی دُنیا نیں ڈھیر لاندے ہوئے خون بہاون نال منسوب ہُندے ہوئے اپنا کردار ادا کیتا ۔ ایتھوں تک کہ حال ای وچ ایس مظرِ قدرت نوں ویکھ چُکے ہاں جیہڑی کہ ” عرب دے ودھن ” نال اے جیدے وچ اوہ لوک جیہڑے ایناں اِسلامی غالب قوماں توں ظُلم دا شکار ہُندے نیں انقلاب نال تے ایناں اِسلامی حکومتاں تے قوماں دے ظُلم دے خلاف احتجاج کرن لئی اُٹھ کھڑے ہوئے نیں جیہڑے کے سلامتی و چ پرورش نئیں پاوندے بلکہ اپنے ای لوکاں اُتے ظُلم و ستم کر دے نیں ۔
شاید ایہہ فرقہ اپنی شمولیت نوں درجہ بدرجہ یاں انکشافی پیش روی یا عمل دے طور تے لیندا اے جیہڑا کہ ویلے سر بہت زیادہ عیاں ہووے گا ۔ بہر حا ل ایس دی گواہی کتھے اے تے مرزا غُلام حضرت احمد دے اثر د ی بنیاد اُتے ایتھے بنی نوع انسان لئی کسے قسم کی آخری فتح یا قسمت لئی اِسلامی تہہ وچ دوجیاں لئی نظریہ قائم کرن وچ تحمل دا قابلِ امتیا ز نشان نئیں اے جیدی اِسلام دے جھنڈے ہیٹھاں محبت تے سلامتی نال نشاندہی کیتی جا سکے ۔مزید ایہہ کہ نفرت تے دہشت گردی دے کائناتی جدت پسندی دے نظریہ توں ٹیکنالوجی دی ایجاد تے معلوماتی دور دےنال گھٹ نئیں ہُندے ۔ ایتھے ہن موزوں ترقی نوں ویکھن دی گواہی ہجے تک موجود نہیں اے یا شاید ایتھوں تک نقیب ہوو ن وچ اِسلامی نویں دُنیا وچ بلند خیالی نئیں اے۔
ایہہ وی کہ بنیادی اِسلام اندازہً دس فیصد سلامی آباد نوں پیدا کرد ی اے جیہڑی کہ شاید اینی زیادہ اے جیویں کہ ایہہ 160 ملین نال جُڑی ہوئی اے تے ایتھوں تک کہ جے برائے نام غیر تشدد مسلماناں د ی اکثریت ایمان دے ایک غیر محمدی اندا ز دے مزید پُر امن دلیل نوں ویکھنا چاہندی اے تے ایہہ ایس خوف نال تے دھمکاون والےمذہب ہیٹھاں ہُندے ہوئے ایناں آرتھوڈکس ایمانداراں دے کنڑول تے اطاعت وچ معاون ثابت ہوون لئی ہجے تک ناکام نیں ۔ ضمنی طور تے جناں زیادہ جہاد کرن دا نظریہ طاقت نوں برابر کرن لئی غالب آوندا اے یا اوہناں دیاں کامیابیاں نوں برابر کر دا اے ، ایہہ محض اللہ دے قادرِ مطلق ہوون نا ل اوہدی جائز اجازت دے زیرِ سایہ ایس مقام نوں الہی تقر ر دے طور تے جاری رکھدے ہوئے اوہنا ں نوں مضبوط کرن تے محفوظ رکھن لئی خدمت کر دا اے ۔ آخری تجزیے وچ ایہہ خاص گروہ بالکل اونج ای برتاو کرے گا جیدے وچ اِسلام دوجے غیر تشدد پسند یاں غیر انتقامی گروہ نوں دبا چُکیا یا اوہناں دا ستیاناس کر چُکیا اے جیدے وچ مسیحیت وی شامل اے جیہڑے دُشمناں نا ل محبت کرن تے اپنا دوجا گل پھیر دیون نال جھگڑے نہ کر دے ہوئے زبردستی ایس اپروچ نوں حاصل کر چُکے نیں ۔ آخر کار سارے احمدی ایس نوں جانندے نیں اوس ایذارسانی تے دباو د ی وجہ نال محسوس کردے نیں تے ایس وسیع اِسلام وچ واپس مڑ جاندے نیں کیوں جے وہ اسلامی بھائی چارے توں وکھ ہوون دا وچار نئیں کر دے تے اوہناں دا پاکستا ن تے سعودی عرب وچ غیر مسلم ہوون دے طور تے قیاس کیتا جاندا اے ۔
میں احمدیاں دیاں حالتاں نال ہمدردی کردا ہاں تے مینوں اُمید اے کہ اوہ کامیاب ہوون گے جہا ں زیادہ اوہناں دا غیر تشدد پسندانہ عقیدناں نال تعلق اے، بہر حال میں ایس غلط فہمی وچ رہندا ہاں کہ ایہہ گروہ ایناں اِسلامی غالب قوماں وچ اپنے مقاصد نوں حاصل کر لووے گا جتھے کتھے ایس فلسفے نوں اختیار کرن د ی لوئ پئی ۔ ایتھوں تک ایہہ شاخ وی اِسلام دے دُشمن ہوون دے طور تے اپنے متھے تے بدعتی تے مرتد ہوون دا سرنامہ لاندے ہوئے ایذار رسانی دا شکار رہی ، ایتھے ہجے وی احمدیاں لئی اسلام نال اوہناں دی محبت دی مکمل طور تے علیحدگی اے بھانویں مسلمان اوہناں نال نفرت کردے تے اوہناں نوں قبول نئیں کر دے ۔ ایہہ مینوں اوس مسمار کیتی گئی بیوی دی یاد دلاندی اے جیہڑ ی کہ ظُلم دا شکار اے تے اپنے مونہہ پھٹ شوہر لئی بہانے بناوندے ہوئے ویاہ نوں چھڈن دی خواہش مند نئیں اے ۔
ہن کجھ تکراری معاملیاں بارے جیہڑے مرزا غُلام احمد نوں اسلا م توں وکھ کر دے نیں ایہہ مسیح دی لغوی طور تے واپسی نال تعلق رکھدے نیں جیہڑے اسلامی ذرائع دے مطابق زمانے دے اخیر تے رونما ہوون گے پر مرز ا غُلام احمد دعویٰ کر دا اے کہ ایہہ محض استعاراتی فطرت والا اے تے اوہ مسیح دی ایس آخری آمد دا مجسم اے ۔ کیویں ایہہ سب کجھ غالبا ً مسیحیت نوں قیاس کر دے ہوئے اُوہنوں اپنے مسیحا دے طور تے قبول نہ کیتا گیا نہ ای مسلم دُنیا نیں اوہنوں مہدی دے طور تے لیا تے نہ ای ہندووا ں دی وسیع اکثریت نیں وہدے اُتے کرشنا دے اوتار یا الہی مجسم ہوون دے طور تے ایمان نہ رکھیا ۔ ایتھے ایہد ی چوکھی پیروی کرن دے معاملے وچ ایتھے اوہدے اقوال تے اثر نوں قبول کرن نال ہونی سی جیدے نال اوہنوں دوجی دُنیا دے ایناں پیروکاراں دے دلاں اُتے کمزور نقش نوں نئیں چھڈنا سی تاہم ایہہ چھوٹی جہی تریک برہم مسلماناں دی بنائی ہوئی معمولی جہی تہذیب اے ۔
تنازعے دےایک ہور نقطے دا تعلق مسیح دی موت نال اے جیدا اسلام دعویٰ کر دا ا ے کہ یسوع نیں کدی وی صلیب اُتے دُکھ نئیں جریا سی ایہہ اک دھوکہ سی جیہڑا کہ اللہ دی قدرت دے جھوٹا تے دھوکے باز ہوون لئی سوال پیدا کر دا اے تے گنوسٹکسزم دے ایمان لئی خونی رشتہ رکھن والا لگدا اے۔ بہر حال مرزا غُلام احمد نیں ا ک متبادل نظریہ دے طور تے تاریخ نوں اختیار کیتا جیہڑی کہ اوس ویلے مسیحیت دے تنقید نگاراں وچ بوہت مقبول سی جیہڑی کی بے ہوش کر دیو ن والی رائے سی جیہڑی بیان کر دی اے کہ یسوع تربیت یافتہ تے تجربہ کار مارن والیاں ہتھوں خوف ناک مصلوب ہوو ن دے باوجود نتیجے دے طور تے اپنی موت اُتے غالب آیا ۔ اج ایہہ بے ہوش کر دیون والی رائے زائل ہو چُکی اے جیہڑی کی زندہ ہوو ن دے طور تے تنقیدی مفکرا ں لئی حقیقی نہ ہندے ہوئے ناممکن اے۔ مسلمان یسوع دی موت نوں قبول نئیں کرن گے تے ایس نوں خدا دی شکست دے طور تے قیاس کرن گے ہن بائبلی تے کلام دی رو نال ایہہ سارا نظریہ جی اُٹھن دی فتح دا مرکز اے جیہڑا مسیح دی فتح نوں تے خدا دے انصاف تے رحم نوں جلالی طور تے عیاں کر دے ہوئے ایمانداراں دے چھڑائے جاون نوںعروج تے لیجاندا اے ۔ میں ایس معاملے اُتے دو پوسٹس نوں لکھ چُکیا ہاں جیہڑے ایس نظریہ دی تصدیق کرن وچ مدد کرن گے ۔
jesusandjews.com/wordpress/2009/10/04/was-jesus-crucified/
بہر حال دوجے پا سے ، یقین کر ن لئی انڈین عوام وچ پائیاں جاون والیاں گلاں وچ ایہہ جعلسازی پائی جاندی اے کہ یسوع صحت یاب ہویا تے اپنی باقی حیاتی نوں کشمیر وچ اسرائیل دے گواچے قبیلیاں نوں لبھدے ہوئے گزاریا ۔ کیوں جے یسوع وں ایس موت داچالاکی نال مقابلہ کرنا سی تے فیر ایناں ڈیاسپورا یہودیاں نوں مرکزِ نگاہ بناوندے ہوئے انڈیا وچ رہائش پذیر ہونا سی تے ایس نوں ڈیویانک کوڈ تے یسوع دیا ں گناسٹک انجیلاں وانگر دُنیا دے دوجے حصیاں وچ گھُمناں پھرنا س یاں مورمن والیاں وانگر جیہڑے ایما ن رکھدے نیں کہ یسو ع مقامی امریکیاں لئی مناد ی کرن واسطے امریکہ گیاجیہڑے فرض کیتے جاون دے طور تے اسرائیل دے گواچے ہوئے قبیلے سن ۔ یہودیاں دا ڈیاس پورا عظیم تے وسیع سی جیہڑا دُنیا دے بوہت سارے حصے نوں ڈھک رہیا سی تے ایتھوں تک کہ یہودیاں نیں انڈیا ول نوں ہجرت کیتی ایتھے کوئی اصل ثبوت نئیں اے جیدے توں میں آگاہ ہا ں جیہڑے کہ اوہناں نوں مسیح دے ویلے ایس علاقے دے مقامی لوک بناوندا اے ۔ جے شمالی اسرائیل دی کسے شے نوں غالب تے فتح ہوئے مُلکاں وچ زبردستی ایناں غیر ملکی سلطنتاں وچ اک تھاں اکٹھے کیتا جانا سی جہناں نوں اسوریہ، بابلیا ں ، مدیانیاں یاں فارسیاں تے یونانیاں دیاں سلطنتاں ہونا سی ۔ اگرچہ ایناں وچوں کجھ قوماں اپنے راج نوں انڈیا تک پھیلا چُکیا سن پر ایہدا ایہہ مطلب نئیں کہ ایہہ قبیلے لازمی طور تے اوہدے غالب سن ۔
مرزا غُلام احمد تے اِسلام دے عقیدیاں دا ایک ہور اعتراض ایہہ وے کہ یسو ع دی پچھان محض پُرانے عہد نامے وچ موسیٰ دی شریعت ہیٹھاں اک نبی دے طور تے کیتی گئی سی جیہڑا کہ درست حصہ اے پر اوہدے نبی ہووں توں ودھ کے اوہدا کم تے اوہدی خدمت اوہدے مسیحا ہوون دے راج ہیٹھاں خداوند ، بادشاہ تے کاہن دے طور تے نویں دور یاں عہد لیاونا عارضی سی ۔ دوبارہ ایہہ موسوی توقعات پہلے مسیحیاں دی ابتدا وچ نیں تے اپنی بُنیاد پُرانے عہد نامے دے کلام وچ رکھدیاں نیں جیدے وچ یہودی انتظام کرنے والے تے کسے قسم دے مسیحی اثر توں وکھ ہو کے حفاظت کرنے والے سن جیدے وچ اوہ بگاڑ توں آزاد ی حاصل کرن لئی یا اوس عبارت نو ں لیندے سن جیہڑی اوہناں دی موسویٰ توقعات اُتے پور ا اُتر دا سی ۔ میں ایہدے بارے اک پوسٹ نو ں لکھ چُکیا ہاں جیہڑا کہ نویں دور تے نویں قسمت نوں لیاون لئی مسیحا دے طور تے یسوع کے کردار دی تصدیق کرن وچ مدد کر داا ے ۔
jesusandjews.com/wordpress/2009/06/21/the-jewish-covenant/
مرزا غُلام احمد ” نبی “” ہوون دے طور تے مزید تفریق کر دا اے ، اوہنے کجھ “نبوتاں”کیتیاں تے بائبل دے مطابق اک نبی دی سچی آزمائش اوس دا نتیجہ کہ آیا کہ نبوتاں پوریا ں ہو گئیاں نیں ی پوریاں ہوون والیاں نیں ورنہ اوس بندے دا ” جھوٹے نبی” دے طور تے ادراک کیتا جانا سی ۔ بہر حال مرزا غُلام احمد دیاں بوہت ساریاں نبوتاں قابل سوال نیں تے ایس معاملے دی ذمہ داری لیندے ہوئے اوہدے پیروکاراں توں علاوہ اوہ ایناں نوں پورے نہ ہوون دے طور تے دھوکہ دیندے نیں یا تھوڑا جیا پورا کر دے نیں ، مشروط یاں عارضی تے استعاراتی ۔ ایناں پیروکاراں نیں اپنے راہنما دیاں ناکام نبوتاں لئی بہانے بنا لئے نیں جیویں کہ نبوتی اظہار دا تعلق اعبداللہ اتم ، وعدہ کیتے ہوئے پُتر ، محمدی بیگم ، قادیانی سی وبا تے مولوی ثنا اللہ امرتسری دی دعا نال اے ۔
مزید ایہہ کہ اوہدے اپنے خاندان دے کجھ رُکناں نیں اوہدے نبی دے طور تے اوہدے دھوکے والے دعویا ں توں ہتھ چُک لیا جہناں وچ اوہدی پہلی بیوی شامل سی جہنے ایس معاملے وچ اوہنوں لکھتاں دے دتیاں ۔ ایسے پاروں اوہ جیہڑے ایہدے بوہت لاگے سن اوہناں نیں اوہنوں نبی ہوون دا دعویٰ کر دے ہوئے ویکھیا تے اس معاملے اُتے چاتی پانا حقیقتاں دی قدر و قیمت نوں گھٹانا اے ۔ مزید ایہہ کہ مرزا غُلام دے سارے مسیحا ہوون دے خیال نوں اخیری دیہاڑیاں وچ رونما ہوون دے طور تے یسوع دے مونہوں پیشن گوئی کیتی گئی پر ایہہ اوہدا نتیجہ نئیں جیدا ایہہ گروہ توقع کر دا اے ۔
متی : 24 : 23 -25
اوس ویلے جے کوئی تہانوں آکھے کہ مسیح ایتھے اے یا ں اوتھے اے تے یقین نہ کرنا ۔ 24 کیوں جے جھوٹے مسیح تے جھوٹے نبی اُٹھ کھلون گے تے اجہے وڈھے نشان تے عجیب کم وکھاون گے کہ جے ممکن ہویا تے برگزیداں نوں وی گمراہ کر لین گے ۔25 ویکھو میں پہلوں ای تہانوں آکھ دتا اے۔
مسیحا دا واپس آونا اوہدے قابلِ دید ظاہر ہوون دا دیباچہ ہووے گا تے ایس دا قمری یاں شمسی گرہن نال کوئی واسطہ نئیں اے جیہڑا فرض کیتے جاون دے طور تےغُلام احمد دے بُلاوے نوں اگاں ودھاندا اے ۔
متی 24 : 30
تے اوس ویلے ابنِ آدم دا نشان آسمان اُتے وکھالی دیوے گا ۔ تے اوس ویلے دھرتی دیاں ساریا ں قوماں چھاتی پٹن گئیاں تے ابنِ آدم نوں بڑی قدرت تے جلال نال آسمان دیاں بدلاں اُتے آوندے ہوئے ویکھن گئیاں ۔
مختصر طور تے ایہہ کہ غُلام احمد اپنے بُلاوے وچ مذہب لئی دُنیا واسطے اِسلام د ے اصلاحی ورژن نوں پیش کر دے ہوئے اک پُر امن تے کائناتی حل نوں لے کے آیا تے اکثریت نیں ایس عمل وچ پیر نہ رکھیا ۔ مزید ایہہ کہ اِسلام اج دی تاریخ تک ایک بہت مشہور مذہب ہوون وچ ناکام رہیا بھانویں ایہہ موجودہ طور تے بالاں دی پیدائش راہیں سارے مذہباں وچوں شرع پیدائش تے بوہت سارے مذہباں اُتے دباو پاون وچوں اگاں ودھ گیا اےپر اصلاح دیاں کوششا ں نال نئیں ۔مسیح دے لفظاں دے مطابق جیہڑے کہ پورے ہُو چُکے نیں ایتھے مسیح توں بعدبوہت ساریاں مسیحائی صورتاں نیں جیہڑیاں غُلام احمد دے دعویٰ کرن لئی درحقیقت ایہہ اوہناں ساریاں توقعات دی مسیحا دے طور تے پورا ہوون وچ کمی اے ۔ مزید ایہہ سوچنا کہ کہ وہ اوہ کجھ کر سکدا سی جہنوں محمد اسلام کے ” سنہری دور” وچ نہ لیا سکیا ایہہ اوہدے لئی چیلنج سی تے اوہنے اپنے آپ نوں نبی محمد توں اُچا کیتا جیدامسلمان تصور وی نئیں کر سکدے ۔
سلامتی نوں حاصل کرن لئی تہاڈی خواہش دے نتیجے وچ اور ہجے وی خدا دی عبادت کرنا جاری رکھن وچ تہاڈی خواہش نوں پورا کیتا جا سکدا اے پر اسلام دے مذہب راہیں نئیں ۔ کیہ تُسی کدی ایہہ غور کیتا کہ لفظ ” محبت” اللہ دی فطرت یا کردار نوں بیان وچوں عجیب طور تےغائب اے تے ہن اسیں اپنی روح دی اخلاقی شکل وچ ہُندے ہوئے تے واقفیت وچ جانندے ہاں کہ ایس رویے نوں کیویں سانوں دوجیاں نال جوڑنا چاہیدا اے اوس قصوروار ضمیر دی تصدیق کر دے ہوئے جدوں اسیں اینج دا رویہ رکھن وچ ناکام ہندے ہاں ۔ اسیں انسانی تعلق رکھن راہیں محبت دی بیان کیتی گئی خوبصورتی نوں ویکھدے ہاں تے ایتھے اللہ دے ناں نال جڑیا اجہیا کوئی فعل نئیں اے جیویں کہ اوہدے قابلِ فہم طور تے قادرِ مطلق ہوون دے طور تے قیاس کر دے ہوئے کہ اسیں اوہدی مخلوق ہں تے ایسے لئی ایہہ اسلامی نظریہ دی سمجھ بناون دی کوشش وچ ناقابلِ قبول اے ۔ بہر حال ایہہ صفتاں جہناں توں تُسی ضروری تے خواہش رکھن والیاں قیاس کر دے او ایہہ تعریفی طور تے مسیحیت دی تعلیمات نیں جیدے وچ اسیں دوجیاں نال محبت رکھدے ہاں جیدے وچ ساڈے دُشمن تک شامل نیں ۔ میں تہاڈی حوصلہ افزائی کراں گا کہ تُسی انجیلاں نوں پڑھو تے اپنے طور تے ایہہ دریافت کرو کہ اِسلامی یا احمدیہ یسو ع توں وکھ کون تاریخی یسوع اے ۔
حیاتی دے اصولاں وچوں جیہڑے ساڈے انسان ہوون لئی اصلی اے پہلا ایہہ وے کہ ، ایہہ نتیجہ کڈھنا منطقی اے کہ سلامتی تے محبت ، بدکار دی ذلت تے بُرے معاشرے نالوں حیاتی لئی سب توں ودھ کے اے جنہوں ظُلم و جبر نال مغلوب کیتا گیا اے ۔ یسوع امن دے شہزادے دے طور تے سانوں خدا نال تے اک دوجے نال سلامتی دیون لئی آیا تے اوہدی خدمت دا پھل انسانی کوششاں تے وسیع پیمانے تے گواہی دے طور تے اوہدے ایمانداراں دی حیاتی وچ زندہ رہندا اے جیدے وچ ہسپتالا ں دا استحکام تے یتیم شامل نیں ۔ مسیحیت حیاتی نوں ودھاندی اے نہ ایس نوں جڑ توں مُکا ندی اے ۔ لہذا مسیحی اخلاقیات دی ایہ خواہش جیہڑی اسلامی نظریہ دا سامنا کر دی اے بےمعنی اے جیویں ایہہ گول دائرے وچ سدھے نشانے نوں لگاو ن دی کوشش کر دااے ۔ اینج احمدیہ لئی محبت ، السمتی ، ہمدرسی تے معافی دیاں مسیحی قدراں دی تصدیق کردے ہوئے بائبل دے یسوع نوں مزید اختیار دیندیاں نیں اوس دی نسبت جو تُسی قرآن لئی دے رہے او ۔ روایتی اسلام نو ں توڑن لئی تبدیل ول پہلا قدم اے تے جے تُسی ایس جُرات نوں اکٹھا کر دے کہ کہ تُسی اینج کرو تے سلامی معاشرے نوں رد کرو تے فیر میں تہانوں کہاں گا کہ جے تُسی اپنی سلامتی لئی راہ توں تھوڑا ہیٹھاں ٹُر ن نوں قیاس کر دے او ۔
آخر کار ایہہ کہ غُلام احمد اپنے آپ کو ایک جھوٹے مسیحا یاں مسیحیت لئی دجال دے طور تے پیش کر چُکیا اے تے مسلماناں لئی اوہ ایک ” گمراہ” کرن والا اے ، ال مہدی نئیں ۔ ایہہ ناکامی جیہڑی کی سلامتی لیا ن دا وعدہ کر دی اے ایہہ ایس پہلی نسل دے اوہدا دعویٰ کرن وچ ناکامیاب اے جیویں کہ اوہدی اپنی تحریک ونڈ پا چُک اے ، جیہڑی کہ جھگڑے نوں برپا کر چُکی اے تے ایہہ تحریک جگ دے معیار اُتے پُوری نئیں اُترد ی جدوں ایہدے عمل کرن والےایس ڈرامے دی تحریر نال متفق نئیں ہُندے ۔
میرے دوست میں اُمید کردا ہاں کہ تُسی ایس پیغام نوں اپنے لئی شرمندگی یاں نقصان پیدا کرن والے طریقے نال حاصل نئیں کرنا ۔ میں معافی چاہنداہاں جے تُسی میرے لفظاں نال ظُلم و جبر دا ادراک کر دے او ۔ میں سمجھدا ہاں کہ تُسی پہلوں ای اپنے عقیدیاں لئی دُکھ برداشت کر دے او تے میں غیرضرور ی طور تے تہاڈی دل ازاری کرن لئی کجھ نئیں کراں گا یا ں تہانوں دکھ نئیں دیواں گا ۔ میں اپنے نقطے نوں تہاڈی غیر فانی روح لئی فکر مند ہُندے ہوئے بیان کردا ہاں تے میں دعا کر دا ہاں کہ میری ایہہ پوسٹ تہاڈے دل نوں جگاوے گی اوہناں حدوں ودھ دعویاں لئی جیہڑے ایس تحریک وچ نیں ۔ میں تہاڈی ایس سلامتی تے محبت دی تلاش لئ حوصلہ افزائی کردا ہا ں پر جو میں سوال کر دا ہاں اوہ ایہہ ذریع اے جیدے راہیں تُسی ایس نوں حاصل کرن دا دعویٰ کر دے او ۔ خدا تہانوں برکت دیوے ۔
یوحنا 16: 33
میں تہانو ں ایہہ گلاں ایس لئی آکھیاں کہ تُسی میرے وچ اطمینان پاو۔ دُنیا وچ مصیبت چُکدے او پر خاطر جمع رکھو میں دُنیا اُتے غالب آیا ہاں ۔
یوحنا 14 : 27
میں تہانوں اطمینان دتی جاندا ہاں ۔ اپنا اطمینان تہانوں دیندا ہاں ۔ جیویں دُنیا دیند ی اے میں تہانوں اونج نئیں دیندا ۔ تہاڈ ا د ل نہ گھبرائے تے نہ ڈرے ۔
دیگر لنکس
Religions of the world: a comprehensive encyclopedia of beliefs and practices/ J. Gordon Melton, Martin Baumann, editors; Todd M. Johnson, World Religious Statistics; Donald Wiebe, Introduction-2nd ed., Copyright 2010 by ABC-CLIO, LLC. Reproduced with permission of ABC-CLIO, Santa Barbara, CA.
Encyclopedia of Religion Second Edition, copyright 2005 Thomson Gale a part of The Thomson Corporation, Lindsay Jones Editor in Chief, Vol.1, pgs.200-201, Yohanan Friedmann
Encyclopedia of Religion Second Edition, copyright 2005 Thomson Gale a part of The Thomson Corporation, Lindsay Jones Editor in Chief, Vol.7, pg.4573, Fazlur Rahman
Encyclopedia of Religion Second Edition, copyright 2005 Thomson Gale a part of The Thomson Corporation, Lindsay Jones Editor in Chief, Vol.10, pg.6648, Mark Juergensmeyer
Encyclopaedia Britannica,Inc., copyright 1993, Vol.1, pg.166, Ahmadiyah
Encyclopaedia Britannica,Inc., copyright 1993, Vol.22, pg.18, Islamic Thought “The Ahmadiyah”