Төвд буддизм өөрөөр хэлбэл Ламизм нь олон төрлийн ёс заншлыг өөртөө агуулсан жишээлбэл Махаяана Буддизм, Хинди Важраяана болон Тантра шашны техникийг өөртөө агуулан шашны хүчээ орон нутгийн шашны Бон шашныг агуулан өргөн тархаж Иранаас Энэтхэг хүртэл өөрийн онцлогийг агуулан уламжлалт Буддизм Теравадагаас маш олон зүйлээр ялгаатай болсон байна. Энэ төрлийн Буддизм нь үйлдэл болон ухаарлыг сэтгэл зүйн бэлтгэлээс илүүд үзэн нэг насны амьдралдаа ариун нирваан төрлийг олох тал дээр илүү сууриласан.
Үнэнг батлахын тулд зарим асуудалтай тулгаардаг учир нь тэд цааш дамжуулан үлдээхдээ амнаас ам дамжин зааж сургадаг, энэ явцдаа алдаатай, буруу үзлийг дамжуулан энэ үед буюу эх хувиасаа хэр их зөрсөн талаар надад сонирхолтой санагддаг. Мөн түүнчлэн энэ төрлийн харилцаа холбоо нь эх шашны үзлийг ахин хөгжүүлэх, өөрийн үзэл бодлоо тусгаж явсаар анхны үзэл бодлоосоо өөр, өөр төрлийн шашин болон хөгжсөн. Тиймээс энэ төрлийн арга гэгээрэхэд чухал шаардлагатай юм бол анхны эх сурвалжинд итгэж байж гэгээрэлд хүрнэ гэдэг нь утгагүй асуудал юм. Тиймээс тэдгээр сургаалиуд “Үг дамжуулах” гэдэг тоглоом буюу эхний хүн нь дараагийн хүндээ үг дамжуулж явсаар байгаад хамгийн сүүлийн хүн дээр утгаа алддагтай адил болж утгаа алдсантай адил юм.
Өөр нэг асуудал нь хүмүүс нь өөрсдийгөө ариун номлогч хэмээн нэрлэсэн хүмүүст итгэн тэдгээр хүмүүсийн өөрсдийн үзэл бодлыг чин үнэн хэмээн үзэж зохиосон сургаалийг үнэн хэмээн үзэн цааш түгээдэг.
Иймд би иймэрхүү сүсэг бишрэл, хүндлэл, сүсгийг өөрийгөө гаргуунд гаргаж байгаа болон бурханчлан шүтэж эдгээр хувь хүмүүс таныг хамгаалах эсвэл сахил хүртэж өөрийгөө хувилгаан эсвэл бурхан хэмээж байгааг ахин бодож үзэхийг зөвлөж байна.
Маттев 15:14
Хэрэв сохрыг газарчилж байгаа хүн сохор бол хамтдаа тэд нүхэнд унана.
Энэ аль хэдийн Буддист ёс заншлын Шамбхалад Чогёог Трунгпа Ринбүчигээр холбогдон тохиолдсон байна. Энэхүү хүн нь орчин үеийн Буддизмийн мастер хэмээн үздэг ба түүнийг хамгийн том хүү нь Сакёонг Мифам Ринбүчи буюу Осел Рангдол Мукбо нэрээр нэрлэгдэн төрсөн хүнээр залгамжлагдсан ба Сакёонгийг Төвдийн хүндэтгэл хүлээсэн лам Мифамын хойд нас хэмээн үздэг. Энэ хөдөлгөөний ичгүүртэй явдал нь Ринбүчигийн буюу түүний Дарма (Трунгпа Важра Регент) Осел Тендзин эсвэл Томас Ричийн үзүүлсэн үхэшгүй байдал юм. Эдгээр буруу үзэл суртал нь ёс суртахуунгүй Тендзин өөрийн бэлгийн хамтрагчдаа ДОХ –г өгсөн хэрнээ мэдэгдээгүй үйлдлээр үргэлжилдэг. Түүнээс гадна Ринбүчигийн галзуу үзлийн талаар Рема Чодрон буюу түүний хамгийн алдардай шавь нь архи болон секстэй холбоотой асуудлууд байсан болон түүний шашны үзлийг доош хийж галзуу хүн шиг аашигдаг хэрнээ яаж тухайн шашныг төлөөлөн байгаа талаар өгүүлдэг. Сонин тохиолдлоор олон лам ичгүүртэй явдал, авилгал, ёс суртахуунгүй үзлийн буруу бодлыг агуулсан байдаг ба тэдгээр хүмүүсийг бодиства хэмээн андуурагддаг. Гэвч энэхүү асуудлын үнэнг доорх библийн сургаалиудад өгүүлнэ.
Маттев 7:15-20
Худлаа зөнчдөөс болгоомжил, тэд хонины арьс нөмрөн ирэх боловч дотор нь чоно байдаг. Та тэднийг жимсээр нь таних боломжтой. Усан үзмийг өргөст бутнаас түүдэг үү эсвэл ганган бутнаас түүдэг үү? Тиймээс бүх эрүүл мод сайн жимс ургуулдаг гэвч өвчтэй мод муу жимс ургуулдаг. Эрүүл мод муу жимс ургуулдаггүй ба өвчтэй мод сайн жимс ургуулдаггүй. Сайн жимс ургуулдаггүй моднуудыг тайраад гал руу хийдэг. Тиймээс та тэднийг жимсээр нь таних боломжтой.
1 Жон 4:1
4 Beloved, do not believe every spirit, but test the spirits to see whether they are from God, for many false prophets have gone out into the world.
Үр минь, бүх шидтэнд бүү итгэ, гэвч эдгээр шидтэнг бурханаас илгээсэн эсэхийг шалгаж бай учир нь энэ дэлхийд маш олон хуурамч хувилгаанууд байгаа.
Мөн түүнчлэн Тензин Гяацо буюу далай лам нь Төвдийн Буддизмын ёс заншлаар Түлкүгийн ахин төрсөн хувилбар ба Бодиствагын буюу Авалокитсва үзэл бодлын хойд дүр хэмээн өргөмжлөгддөг. Далай лам нь гелүг өөрөөр хэлвэл гэлүг-па буюу Шарын шашинд их нөлөөтэй хэмээн үздэг. Би энэхүү чухал эсвэл хамааралтай хүн тухайн хувь хүний буюу даалгавраасаа буцдаг талаар би мэдэхгүй байна. Гэвч хувь хүн учир энэхүү хүн хязгаартай ба би тэр талаар өмнөх нийтлэлдээ бичиж байсан.
Далай лам
Нүгэлийн талаар өөр үзэлтэй бодолтой Төвдийн лам болон гэлэнмаа нар Далай лам ч бас Хятадын коммунизмын үед хоригдож, яллагдаж байсан. Тиймээс хэрэв та энэ амьдралдаа эсвэл дараагийн амьдралдаа гэгээн дүрийг олно хэмээн итгэсээр байгаа бол нүглийн хуулийн дагуу буруу зүг явж байгаа машинд суувал та буруу тийшээ л явна гэсэнтэй утга нэг юм. Би бодохдоо, энэ үзэл бодлыг дагаж мөрдөхөд асуудалтай, өөрийгөө сүйтгэх фатализм ба өөрийн одоогийн амьдралд үр нөлөө үзүүлэхийн тулд зохиомол зүйл гэж боддог. Энэ нь бас гэгээрэлд хүрэхийн тулд бусад амьд амьтанд туслан, бусдын сайн сайхныг бодон улмаар энэрэнгүй сайн сайхан сэтгэл, өрөвч нинжин байх сэтгэл ариун байхад саад болвол үйлийн үрийн дагуу тэднийг зөвхөн зовлон шаналал хүлээдэг. Эцэст нь хүн яаж өмнөх амьдралдаа хийсэн үйлийн үр үйлдсэн хэргээ мэдэж хариулага хүлээж чадах вэ. Хамгийн сүүлд нь тухайн гүн ухааны хэлсэнчлэн өөр бурхдыг тайтгаруулсанаас үл хамааран /үйлийн үрийг нимгэлэх олон төрлийн шашны холимог арга хэмжээнүүд/ энэ гүн ухааны дихотомийг нь тайлбарлаж байна.
Энэхүү илтгэлд би дараагийн амьдралын талаар өөр үзэл бодлыг үзүүлэхийг зорьсон юм. Библи үхсэний дараа хүн мөнхийн шүүлтэнд ордог болохоос өөр амьдрал руу эсвэл түр зуурын газар байдаггүй гэдэг. Би шинжлэх ухааныг шүтэгч нэгний сэхээнд байсан туршлагыг Буддизмын самсарагаас ямар өөр болохыг харуулсан бичлэгийг хавсаргая.
www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=vQ8TEGMj-jc
Энэ хөдөлгөөний эсрэг маш олон туршлага байдаг ба энэхүү бүлгийн үндэсний Буддист Далай лам хүртэл зурхай болон сансар судлалтай холбоотой мухар сүсэгт итгэхгүй байхыг уриалдаг. Будда ч өөрөө ид шидтэй холбоотой асуудлуудыг доод түвшиний урлаг хэмээн тодорхойлсон. Мөн түүнчлэн Сидхарта Гаутама нь бурханы үзэл баримтлалд хэзээ ч танин мэдээгүй хүн өөрийгөө ариун бурхан хэмээн үздэг. Иймд энэ тарнийн зан үйл нь эртний Буддизмын хэлбэрээс өөр сексийн байрлалуудыг агуулсан байдаг.
Энэхүү хөдөлгөөнийг юу өшөө үгүйсгэдэг вэ гэхээр “Түгээмэл шашин” –тай харилцан уялдаж шинэчлэгддэг. Төвдийн болон жинхэнэ Буддистуудад тогтсон үзэл гэж байдаггүй гэдэг нь харагдаж байгаа бөгөө нь шашны удирдагч нь хүртэл олон төрлийн хувьсагчуудаас хамааралтай байдаг.
Тэдний маш олон итгэл үнэмшил нь орон нутгийн домгоос гаралтай ба тухайн ёс заншил нэн даруй шүтэх үзлийг дэвэргэдэг. Тэдний олон төрлийн үлгэр нь нисдэг лам болон Шамбалын хаант улс эсвэл Гималайн хүн хүрэх боломжгүй нууц хавцал болон Жово Сакяамүни дүрсээр ивээгдсэн Лхасын сүм гэх мэт зүйлс байдаг.
Энэ шашны харын талд нь ид шидийн энерги дамжуулах, мэргэлэх болон ирээдүйг зөгнөх талаар тахиж шүтдэг.
Дүгнэж хэлэхэд, эдгээр зүйлс таны үзэл бодлыг, эдгээр зан заншил үйлдэлүүдэд үнэнч үлдэж байж гэгээгээрэлд хүрэх талаар бодит орчинтойгоо харьцуулан эргүүлэхэд хүргэсэн бол:
эхлэх, хүндэтгэл илэрхийлэх эсвэл бишрэх, хандив өгөх, мөргөлчид, мантра эсвэл шившлэг хийх, баясах, далд төсөөлөл, анхаарал төвлөрөх, амьсгааны дасгал, баяр ёслол, сансрын болон нууц хүч ашиглах, тарни баясгах, хүрд эргүүлэх, тахилын туг, ариун газрын тухай өгүүлэх жишээлбэл Кайлиш уул эсвэл Ца ри, обьект болон хүмүүсийг дурьдах, чийдэн болон утлагын өргөл санал болгох, ариун газраар зугаалуулах, амьтан барьцаалах, Энэтхэг, Непалд байх олон төрлийн ариун хот, сүм, дуган, мөргөлийн агуй рууявах гэх мэт.
Энэ хэзээ ч дуусахгүй ажлын цикл нь хүний хувьд хязгаарлагдмал учир тухайн хэзээ бүрэн гэгээрч Нирваан төрхийг олохыг хэн ч мэдэхгүй. Эцсийн эцэст гэгээрэл та хэзээ ч хүрч чадахгүй гэгээрлийн гадна та үлдсэн үед та юу хийх вэ? Хэрэв хүн гэгээрэлд хүрсэн гэж бодоод эцсийн цэгтээ ирсэн үедээ эмгэнэлтэй үйл явдлаар тухайн зүйл хэзээ ч болохгүй гэдгийг ойлгосон үед яах вэ? Энэ систем нь хүмүүсийг үхлээр айлгаж тухайн хүнийг эцсийн цэгт нь тултал айдсын мэдрэмжээр хурцладаг үндэслэлгүй гүн ухааны ойлголт. Үүнээс харахад энэ систем нь хүний төсөөлөлд сууриласан зөвхөн таамал төдий метафизик бодит явдалыг ёс заншил болон төсөөлөл дээр тулгуурлан хүний төрөлхийн юманд итгэх үзлээр тоглосон алдаатай ашиггүй зүйл юм. Мөн таны сүнслэг байдал мөнх биш, буруу зүйл хэзээ нэгэн цагт зөв болох боломжтой гэдгийн адил юм.
Эцэст нь би таныг Төвдийн Буддист сургаалиудын чухал үзлүүдийг анализ хийн бясалгал хийхийг урилаж байна энэ нь таны дэлхий даяарх шашны үзлийн талаар үзэл бодлыг өөрчилнө гэдэгт найдаж байна. Би таныг өөрийн итгэл үнэмшилийн талаар буруу эсвэл татгалзаж байгаа үзлийг нээлттэйгээр бодохыг уриалж байна, хэрэв эргэлзээтэй байвал тэдний системчилсэн сургааль дутуу боловсруулагдсан ба тэдний системчлэгдсэн сургааль болон номлогч нарын талаар бодоод үзээрэй.
Эцэст нь би чамд хэлэхэд Есүс жинхэнэ үнэнг хэлсэн ба хэрэв та үлдсэн бүхнээ түүнд зориулахыг хүсэж байвал та өөрийн зүрхэндээ эрдэнэсийг олох ба урьд нь нуугдсан үл мэдэгдэх зүйлсийг “Зам” хэмээн нээгдсэн байгаа.
Маттев: 11:28-30
28Нааш ир, хэн их ажил хийж хүнд ачаа үүрдэг нь үлдсэнийг нь би өгнө. 29 Надад захирагд, тэгээд надаас суралц, би зүрхэндээ өрөвч зөөлөн ба та өөрийн үлдсэн сүнсийг олох болно. 30 Миний хаанчлал амархан, ба миний дарамт бага.
Бурхан өөрийн сургаалийг нэг л шашинд эсвэл нууц байгуулагат хүргээгүй гэдэг нь нууц биш гэвч тэр бүхий л овог, хэлтэн, үндэстэн болон эдгээр гайхалтай Төвдүүдийг хүртэл ялгахгүйгээр хайрладаг.
Жон 3:16
16 “Бурхан дэлхийг хэтэрхий их хайрладаг учир тэр өөрийн ганц хүүгээ өгсөн ба, хэн түүнд итгэнэ тэр алга болохгүй мөнхөд амьдарна.
Эцэст нь Есүс нь төгсгөлийн илэрхийлэл бөгөөд тэр бүх хүний нүгэл болон муу зүйлсийг ариусгасан ба эдгээр зүйлсийг бусад төгс биш зүйлс хувь хүнийг өөрчилсөнөөр авчирна гэдэг. Энэ бол Есүсийн шүүлт бөгөөд мөнхөд түүний нэр түүний дуудлага шүүлтийн өдөр хүртэл хүчинтэй юм. Тэр өөрийгөө золиослон бидний өмнөөс төлбөр төлөн одоо бидний олж болох мөнх амьдрах боломжийг үлдээсэн.
Энэ шилжилт нь сэтгэлийн гүнд болдог ба олон мянган үгийг давтсанаар болдоггүй гэвч бид дотроо “Эзний нэрийг хэн дотроо” бодвол тухайн хүн аврагдана.
Тиймээс би таныг миний хэлсэн зүйлсийг тунгаан бодож бурхан Есүсийг надад гэгээрэлд хүрэх жинхэнэ замыг харуулна уу хэмээн үнэн сэтгэлээсээ гуйх хэрэгтэй. Энэ төрлийн ярианаас зайлсхийхгүйгээр сайн тунгаан бодож номлогч, ёс заншил, нийгэм таны итгэлийг удирдаж байгаа ч итгэвэл гэгээрэлд хүрнэ.
Үүнээс гадна би таныг Есүс бол цорын ганц эзэн бөгөөд аврагч гэдэгт бүрэн итгэж төсөөлдөг болох байх хэмээн залбирч байна.
Дүгнэхэд, Есүс нь бүх амьдралыг үүсгэсэн ба цор ганцаар зөв “Зам” -г зааж өгдөг юм. Есүс “Гэрэлт дэлхий” –г гэрэлтүүлэгч болсон цацрагын цамхаг болон зүрхийг гэрэлтүүлэх юм. Та шинэчлэж ялгаруулдаг. Есүс нь бүх зөв зүйлийг заан чиглүүлэгч ба түүнийг бүрэн дагасан түүний итгэлийг олсон хүмүүст мөнхийн амьдралыг бэлэглэж бурханы хажууд байх боломжийг олгодог. Хамгийн гол нь хүн төгс эсвэл түүний шилжилт хуулийн дагуу эсвэл Есүсийн тусгай хайр энэрлийг олох боломжгүй ба боловч Есүс дагасан хүн болгонд өөрийн хайр энэрлээ харамгүй хайрладаг.
Бурхантай харилцаанд орохоос эхлэн таны амьдралыг өөрчлөх олон сайн өөрчлөлтүүд таны хэсэг зуурын эсвэл бүхий л амьдралд ирэхгүйгээр ирдэг. Түүнээс гадна бүхий л хүнд энэхүү зүйлийг хүргэхийн тулд бурханд итгэдэг бүхий л хүн цааш дамжуулсанаар бодит болох боломжтой. Мөн бурхантай хамт байхын тулд ямар нэг яог, бясалгал хийх хэрэггүй, харин бясалгал хийсний оронд Христ танд мөнхийн амьдрал амладаг энэ нь таныг үхсэнээс хойш амьдрахыг хэлэх ба энэ орон зайг хамаарахгүйгээр өөр орон зай руу буюу диваажин руу шилждэг.
Эцэст миний найз чи надтай өөрийн энх амгалан, баяр баясал, хайр, шашны үзлийг жинхнээс нь мэдрэхийг хүсвэл нэгдээрэй.
Псалмс 34:8
Адислагдсан гэдэг нь түүний хайранд багтахыг хэлнэ!
Бурхантай яаж харилцаатай байх вэ
Encyclopedia of Religion Second Edition, copyright 2005 Thomson Gale a part of The Thomson Corporation, Lindsay Jones Editor in Chief, Vol.2, pgs.1150-1159, Matthew T. Kapstein
Encyclopedia of Religion Second Edition, copyright 2005 Thomson Gale a part of The Thomson Corporation, Lindsay Jones Editor in Chief, Vol.13, pgs.9181-9187, Per Kvaerne
Encyclopaedia Britannica,Inc., copyright 1993, Vol.11, pg.756-757, Tibetan Buddhism
AMG’s World Religions and Cults, AMG Publishers, Chattanooga, Tennessee
“Reprinted by permission. “(Nelson’s Illustrated Guide to Religions), James A. Beverley, 2009,Thomas Nelson Inc. Nashville, Tennessee. All rights reserved.”